Facturen betalen, instemmen met medische behandelingen, het beheren van je privé en zakelijk vermogen,... allemaal handelingen die vanzelfsprekend lijken. Tot het noodlot toeslaat en je er door een ongeval of een ziekte niet meer toe in staat bent. Belangrijke beslissingen worden voortaan voor jou genomen, tenzij je op voorhand een zorgvolmacht hebt opgesteld.
In deze blog duiken we dieper in op de zorgvolmacht en bespreken we wat het verschil is met een bewind.
—--------------------------------
Inhoudsopgave
De betekenis van een zorgvolmacht is dat je iemand de toestemming geeft om beslissingen voor jou te maken wanneer je dat zelf niet meer kunt. Dit kan gaan over geldzaken of beslissingen over je gezondheid.
Hiermee kies je wie het stuur van je mag overnemen als je niet meer kan rijden. Je beschrijft ook wanneer, wie, wat waarmee kan doen.
Het is een slim idee omdat je hiermee kan voorkomen dat een rechter moet beslissen wie er voor jou zorgt als je het zelf niet meer kunt.
Dit proces bij de rechter kan lang duren en veel geld kosten.
De betekenis van een bewind is dat iemand de toestemming krijgt van de rechter, een bewindvoerder, om beslissingen voor jou te maken nadat je dat zelf niet meer kunt doen.
Een bewind kan bijvoorbeeld nodig zijn als iemand door ziekte, een ongeval of omdat iemand nog te jong is, zoals een minderjarige, niet meer kan beslissen hoe zijn of haar geld het beste gebruikt kan worden.
De bewindvoerder kan iemand uit de familie zijn of, als er niemand in de familie is die dat kan of wil doen, een professional die hier speciaal voor opgeleid is.
Een rechter kijkt of dit nodig is en wie deze belangrijke taak het beste kan doen.
De rechter houdt ook in de gaten of de bewindvoerder zijn werk goed doet, om te zorgen dat alles eerlijk en goed gaat.
Het verschil tussen bewind en een zorgvolmacht is wie de beslissing neemt om het te starten, hoe het wordt opgezet, en onder welke omstandigheden het in werking treedt.
De betekenis van een zorgvolmacht uitgelegd aan de hand van een voorbeeld:
Stel je voor dat mevrouw Jansen, een 70-jarige weduwe, besluit een volmacht op te stellen. Ze kiest haar dochter, Anna, om haar zaken te beheren voor het geval ze zelf niet meer kan beslissen door bijvoorbeeld ziekte of een ongeluk.
Mevrouw Jansen heeft een huis, wat spaargeld en een pensioen. Ze maakt zich zorgen over wat er gebeurt als ze door dementie of een andere ziekte niet meer in staat is haar financiën te beheren of medische beslissingen te nemen.
In het formulier schrijft mevrouw Jansen precies op welke beslissingen Anna namens haar mag nemen. Ze geeft Anna bijvoorbeeld de toestemming om haar rekeningen te betalen, haar medische behandelingen te regelen en zelfs beslissingen te maken over waar mevrouw Jansen zou moeten wonen als ze zelfstandig wonen niet meer aankan.
Een jaar later krijgt mevrouw Jansen helaas een beroerte en is ze niet meer in staat om zelf beslissingen te maken. Omdat de volmacht al opgesteld is, kan Anna meteen optreden. Ze neemt het beheer over de financiën van haar moeder over, zorgt ervoor dat de rekeningen betaald worden, overlegd met dokters over de behandelingen van haar moeder en regelt een plaats in een verzorgingstehuis dat aan de wensen van haar moeder voldoet.
Al deze beslissingen kunnen nu genomen worden zonder dat er een rechter of extra kosten aan te pas komen, omdat mevrouw Jansen dit vooraf goed geregeld heeft met de zorgvolmacht.
Een zorgvolmacht opstellen begint bij het beslissen wie je volmacht gaat geven.
Het beste is dat je natuurlijk iemand kiest die je vertrouwt. Dat kan een partner, zoon of dochter zijn, maar ook een goede vriend.
Heb je een bedrijf?
Dan kan je bijvoorbeeld zowel je zakenpartner als je echtgenoot als lasthebber aanduiden: je zakenpartner buigt zich dan over de geldzaken van het bedrijf, je echtgenoot over de privé-geldzaken.
Als volwassene kun je op ieder moment in je leven anticiperen op een situatie waarin je niet langer wilsbekwaam bent. Jong of oud.
Van belang is dat je als lastgever volledig de gevolgen begrijpt van de volmacht en dat deze in lijn liggen met je testament.
Bij onze eigen cliënten stellen we de zorgvolmacht altijd op als deel van de successieplanning, zo is op voorhand 100% duidelijk wie wat mag beheren en wie wat krijgt.
Meerdere vermogens zijn ten onder gegaan aan mismanagement in de laatste fases van het ondernemerschap.
De handelingen die je lasthebber mag hebben zijn opgedeeld in 2 concepten. Rond je vermogen en rond je persoon.
bv. een appartement aan zee verhuren, investeren in vastgoed, betalingen doen, inkomsten beleggen, pensioeninkomsten ontvangen …
bv: het ondertekenen van contracten, het indienen van belastingaangiften, en het afhandelen van juridische zaken.
bv. een nieuw appartement aankopen, een schenking doen, je woning verhuren, …
Sinds 1 maart 2019 kan de volmacht ook persoonsgebonden beslissingen bevatten. In welk rusthuis je bijvoorbeeld wilt verblijven, welke arts jou behandelt of wie jou vertegenwoordigt voor het uitoefenen van jouw patiëntrechten.
bv: je latere woonplaats, het rust- en verzorgingstehuis, de behandelende arts, …
bv: voeding, kleding, en recreatie, wie de persoon mag bezoeken of met wie hij of zij contact mag hebben.
Deze volmacht kan wel nooit bevoegdheden geven die betrekking hebben op uw hoogstpersoonlijke belangen, zoals euthanasie of een orgaandonatie.
Testament in Bewind:
De vrederechter bekijkt of je zelf nog een testament kunt opmaken of herroepen. Als je niet bekwaam bent, dan is het niet meer mogelijk om een testament op te maken of herroepen. Een testament is te persoonlijk om opgemaakt te laten worden door een bewindvoerder.
Testament in Zorgvolmacht:
Wie volledig gezond van geest is, kan zelf een testament opmaken of herroepen, maar je kunt hier niet voorzien dat de volmachthebber dat in uw plaats mag doen.
Huwelijkscontract in Bewind:
De vrederechter kijkt of je nog bekwaam bent om een huwelijkscontract te maken of te veranderen. Als de rechter vindt van niet, mag hij je later toch toestemming geven als je erom vraagt en je plannen laat zien.
In speciale situaties kan de bewindvoerder ook je huwelijkscontract aanpassen, maar alleen als de vrederechter daarvoor toestemming geeft.
Huwelijkscontract in Zorgvolmacht:
Ben je niet meer bekwaam, dan kan de volmachthebber alleen een huwelijkscontract laten opmaken of het bestaande wijzigen, als de notariële volmacht dat uitdrukkelijk vermeldt.
Schenken in Bewind:
Je kunt alleen zelf iets weggeven als een schenking als de rechter denkt dat je nog bekwaam bent.
Als de rechter vindt van niet, mag je bewindvoerder dat voor jou doen, maar alleen als duidelijk is dat je dat echt wilde en als de bewindvoerder daarvoor speciale toestemming van de rechter krijgt.
De rechter let erop dat jij en de mensen die je moet onderhouden niet in de problemen komen door de schenking. Als je samen met je partner iets wilt weggeven, moet je daarvoor ook toestemming vragen bij een bepaalde rechtbank.
Schenken in Zorgvolmacht:
De volmachthouder kan een schenking doen in naam van de persoon, als dit in de volmacht is voorzien. De volmacht moet wel bij de notaris opgemaakt zijn en duidelijk het voorwerp van de schenking omschrijven.
Als je samen met je partner iets wilt weggeven, moet je daarvoor ook toestemming vragen bij de rechtbank.
Schenking in Bewind:
De vrederechter bepaalt of je bekwaam bent of vertegenwoordiging nodig hebt van een bewindvoerder. Heeft de bewindvoerder de bevoegdheid om jou daarbij te vertegenwoordigen, dan is ook nog de bijzondere machtiging nodig van de vrederechter.
Schenking in Zorgvolmacht:
Het aanvaarden van schenkingen kan enkel als de schenking in de zorgvolmacht is opgenomen. De volmachthouder kan dan schenkingen ontvangen in jouw naam.
Nalatenschap in Bewind:
De vrederechter beslist of je bekwaam bent om te beslissen over erfenissen en bepaalde giften. Als er een bewindvoerder voor je is die je helpt, kunnen jullie samen beslissen over de erfenis.
Als de bewindvoerder jou mag vertegenwoordigen, is er speciale toestemming van de vrederechter nodig.
Meestal accepteer je een erfenis zodat je niet meer schulden dan bezittingen overneemt, tenzij de rechter zegt dat het veilig is om alles zonder voorwaarden te accepteren.
De regels voor het accepteren van specifieke schenkingen zijn hetzelfde als die voor het accepteren van erfenissen.
Nalatenschap in Zorgvolmacht:
In een volmacht kun je als volmachtgever de bevoegdheid geven aan uw volmachthebber om in uw plaats nalatenschappen te aanvaarden of te verwerpen na uw onbekwaamheid.
Als je geen zorgvolmacht hebt opgesteld, dan moet een vrederechter een bewindvoerder aanstellen als je niet meer in staat bent om je eigen beslissingen te maken.
Jijzelf en elke belanghebbende kan dan bij de vrederechter voor jou een statuut van bewind aanvragen. De aanvraag moet uiteraard gepaard gaan met een geneeskundig verslag van een erkende arts of een psychiater.
De vrederechter beoordeelt dan of en in welke mate je zelf nog kunt handelen voor uw persoonlijke belangen en vermogen. Voor de zaken die je zelf niet meer kunt, stelt de rechter een bewindvoerder aan.
Vaak kiest de rechter een familielid om de persoonlijke kant voor je te regelen, zoals gezondheidszorg, en een externe professional voor jou geldzaken te regelen. Als je niet wilt dat een onbekend persoon deze beslissingen voor jou maakt, kun je bij de notaris zeggen wie jij als jouw vertegenwoordiger wilt hebben.
Zelfs als je al een volmacht hebt, waarin je iemand toestemming geeft om beslissingen te maken als je dat zelf niet meer kunt, is het slim om ook je voorkeur voor een vertegenwoordiger op te schrijven.
Je zult immers niet alles kunnen regelen via de volmacht. Bepaalde handelingen die er niet in beschreven staan, zullen toch via het bewind moeten passeren als je wilsonbekwaam wordt.
Bij de keuze van een bewindvoerder duidt de vrederechter bij voorkeur iemand van je naaste familiale of sociale omgeving aan. Jouw partner, familieleden of andere personen die al dan niet professioneel bij jou betrokken zijn.
Is niemand van je naaste familiale of sociale omgeving geschikt, dan stelt de rechter een professionele bewindvoerder aan (bijvoorbeeld een advocaat).
Een heleboel situaties kunnen ervoor zorgen dat je niet langer in staat bent om bepaalde handelingen te stellen of beslissingen te nemen. Denk maar aan een zwaar ongeval, een handicap of een vergevorderd stadium van dementie. Het zijn situaties die iedereen kunnen treffen, jong en oud.
Die wilsonbekwaamheid betekent niet alleen dat je onbekwaam bent bepaalde handelingen te stellen, volgens de wet mag je die ook niet meer stellen.
Dankzij deze volmacht kun je je wel voorbereiden op zo'n situatie en regelingen op voorhand treffen. Zo kun je een of meerdere personen, lasthebbers, aanduiden die je geldzaken en bepaalde wensen over je zorg onmiddellijk mogen veiligstellen zonder gerechtelijke tussenkomst voor het geval je wilsonbekwaam wordt.
Zorgvolmacht opstellen met notaris is niet enkel handig met advies krijgen, en het helpen opschrijven, maar de notaris zorgt er ook voor dat jouw zorgvolmacht officieel geregistreerd wordt in een speciaal systeem, het Centraal Register voor Lastgevingen (CRL).
Die officiële registratie is superbelangrijk. Het zorgt ervoor dat jouw volmacht blijft werken, ook als je op een punt komt dat je zelf niet meer kunt beslissen. Normale toestemming die je geeft, stoppen namelijk met werken als je zelf niet meer kunt beslissen, maar een geregistreerde volmacht blijft geldig.
Als gewone persoon kun je dit niet zelf regelen. Je moet of naar de rechtbank of naar een notaris die dit voor jou in het CRL zet. Dit CRL wordt bijgehouden door een grote organisatie van notarissen, Fednot genoemd.
Je moet ervoor zorgen dat je zorgvolmacht geregistreerd is voordat de persoon die je hebt gekozen om beslissingen voor jou te nemen (de lasthebber) begint met zijn taak. Als dit niet gebeurt, dan werkt de volmacht niet meer op het moment dat je zelf niet meer kunt beslissen.
Het inschakelen van een notaris voor het opstellen van een zorgvolmacht zorgt ervoor dat alles volgens de wettelijke vereisten gebeurt en dat jouw document geldig is.
De kosten hiervoor kunnen variëren. Deze kosten omvatten het advies, het opstellen van de zorgvolmacht en de registratie ervan. De prijs kan enkele honderden euro's bedragen, afhankelijk van de complexiteit van je situatie en de tarieven van de notaris.
Het opstellen van zorgvolmacht zonder notaris is mogelijk, maar om een op te stellen, moet je wel nog bekwaam zijn.
Dat wil zeggen dat je nog heldere beslissingen kan nemen. Daar is op zich geen notaris voor nodig. Je moet je document wel laten registreren.
Bij een zorgvolmacht opstellen zonder notaris, zijn de directe kosten veel lager. Zonder notaris vermijd je de notariskosten, die kunnen variëren maar vaak enkele honderden euro's bedragen.
De basiskost ligt rond de € 250,-, maar naargelang de complexiteit van je wensen, kan daar wat bij komen.
De totale prijs van een zorgvolmacht ligt een stuk hoger. Zo kunnen er nog dossierkosten bij komen. Voor vastgoedtransacties komt daar nog € 150,- bij aan fiscale kosten.
Een zorgvolmacht moet je opstellen met een notaris wanneer je officieel toestemming wilt geven om bijvoorbeeld je huis te verkopen, omdat dit officieel geregistreerd moet worden.
Ook voor ondernemers met een bepaald vermogen is het aangeraden om de zorgvolmacht samen met de notaris deel te laten uitmaken van de gehele successieplanning. Op die manier weet je op voorhand wie wat krijgt en wie wat mag beslissen.
Dit geldt ook als je iets wilt schenken waar bepaalde voorwaarden aan vastzitten, zoals een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, waar je zelf nog gebruik van mag maken zolang je leeft.
Als dat niet het geval is, dan mag je de volmacht zelf opstellen. Beschrijf duidelijk welke persoon welke handeling in jouw naam mag uitvoeren. Jezelf én je volmachthouder(s) moeten het document ondertekenen.
OPGELET: De volmacht zal alleen uitwerking hebben als je ze hebt laten registreren via het vredegerecht voordat je wilsonbekwaam bent.
Je kunt altijd voor de zekerheid een notaris vragen om je te helpen. Deze kan je goed advies geven en ervoor zorgen dat alles officieel en correct geregeld wordt. Zo weet je zeker dat je aan alles hebt gedacht en dat het document goed is gemaakt.
Er zijn enkele manieren hoe men misbruik kan maken van zorgvolmacht.
Wat gebeurt er als een van jullie plotseling ziek wordt of om een andere reden niet meer zelf beslissingen kan maken over die gedeelde goederen?
Normaal gesproken zou je denken dat de gezonde partner automatisch alles mag beslissen, maar zo simpel is het niet altijd.
Als er geen zorgvolmacht is opgesteld in het huwelijk, komen verschillende alternatieven ter sprake.
In een huwelijk zonder zorgvolmacht is het niet meer de echtgenoot van de ander die kan beslissen over de gedeelde goederen, maar juridische instanties.
Door een ‘indeplaatsstelling’ te vragen aan de familierechtbank, kan je echtgenoot bepaalde of alle bevoegdheden uitvoeren in jouw plaats.
Dat is alleen mogelijk als de wilsonbekwame echtgenoot geen wettelijke vertegenwoordiger heeft of als hij of zij in het huwelijk geen volmacht heeft opgesteld. Bovendien moet het gaan om handelingen die hij of zij alleen kon uitoefenen en die beide echtgenoten dus niet samen moeten doen.
Ook voor handelingen die te maken hebben met het gemeenschappelijk vermogen kan je echtgenoot zich tot de familierechtbank wenden als je wilsonbekwaam wordt of zonder wettige reden weigert de handeling uit te voeren.
Wie getrouwd is volgens scheiding van goederen, kan op deze maatregel geen beroep doen.
De zorgvolmacht en het bewind zijn twee manieren om te regelen wie je financiën en persoonlijke zaken beheert wanneer je dat zelf niet meer kunt, bijvoorbeeld door ziekte of een ongeluk.
Met een zorgvolmacht kies je zelf iemand die je vertrouwt om deze beslissingen te nemen en dit voorkomt juridische processen en extra kosten.
Met een bewind kiest de rechter noodgedwongen iemand.
Beide regelingen bieden een manier om je belangen te beschermen, maar bij een zorgvolmacht heb je meer controle, privacy en opties.
Het is belangrijk om hier tijdig over na te denken, zodat je wensen gerespecteerd worden en zodat je privé en zakelijk vermogen ten alle tijden beschermd is.
Vraag een vrijblijvend gesprek aan en krijg direct inzichten in uw zakelijke mogelijkheden.
Interesse in onze diensten voor ondernemers en bedrijfsleiders? Vraag vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan en krijg direct inzichten in jouw financiële mogelijkheden.